Kolorektal Kanser Nedir?-Yayılımı,Çeşitleri,Evrelendirilmesi
Kolorektal Kanser Nedir?
![]() |
Kalın Bağırsaktan Çıkartılan Bir Polip |
Kolorektal kanser, kolonda veya rektumda başlayan bir kanserdir. Bu kanserler, nereden başladıklarına bağlı olarak kolon kanseri veya rektal kanser olarak da adlandırılabilir. Kolon kanseri ve rektal kanser sıklıkla birlikte gruplandırılmıştır, çünkü birçok ortak özelliği vardır.
Herhangi bir kanser vücuttaki hücrelerin kontrolden çıkmaya başladığında oluşur. Vücudun hemen hemen her yerinde bulunan hücreler kansere dönüşme riskine sahiptir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.
Kolorektal Kanser Nasıl Başlar?
Kolorektal kanserlerin çoğu, kolonun veya rektumun iç tabakasında bir büyüme olarak başlar. Bu kanserleşmiş doku büyümelerine polip denir.
Bazı polipler zamanla kansere dönüşebilir. (Genellikle uzun yıllar gerekir.) Ancak tüm polipler kansere dönüşmez. Poliplerin kansere dönüşme şansı, polip tipine bağlıdır.
Poliplerin 2 ana türü vardır:
Adenomatöz polipler (adenomlar): Bu polipler bazen kansere dönüşür. Bu nedenle, adenomlara prekanseröz durumlar denir.
Hiperplastik polipler ve inflamatuar polipler: Bu polipler daha sık görülür, ancak genelde kanserleşme eğilimi yoktur.
Bir polipin kansere yakalanma olasılığını artıran veya bir kişinin kolorektal kanser geliştirme riskini artıran diğer faktörler şunlardır:
1-)Polipin 1 cm'den daha büyük olması
2-)2'den fazla polip olması
Polipte displazi çıkarıldıktan sonra görülür. Displazi bir başka kanser öncesi durumdur. Bir polipte veya rektumun içinde bir alanda hücrelerin anormal göründüğü ancak gerçek kanser hücreleri gibi görünmediği anlamına gelir.
Kolorektal Kanser Nasıl Yayılır?
Eğer kolorektal kanser bir polip şeklindeyse, zamanla kolon veya rektum duvarına doğru büyüyebilir. Kolonun ve rektumun duvarı birçok katmandan oluşur. Kolorektal kanser en içteki tabakada (mukoza) başlar ve diğer tabakaların bazıları veya tamamı boyunca dışarı doğru büyüyebilir.
Kanser hücreleri duvarda olduğunda, daha sonra kan damarlarına veya lenf damarlarına (atık ve sıvıyı uzak tutan küçük kanallara) büyüyebilirler. Oradan, yakındaki lenf düğümlerine veya vücudun uzak kısımlarına gidebilirler.
Kolorektal kanserin aşaması (yayılma derecesi) duvara ne kadar derinlemesine büyüdüğüne ve kolon veya rektumun dışına yayılıp yayılmamasına bağlıdır.
Kolorektal Kanser Nerede Büyür?
![]() |
Kalın Bağırsak Bölümleri |
Kolorektal kanseri anlamak için, kolon ve rektumu oluşturan kısımların anlaşılması gerekir.Kolon ve rektum, sindirim sisteminin bir parçasıdır.Kolon ve rektum birlikte kalın bağırsağı oluşturur.Kalın bağırsak ortalama 170 cm'dir.
Kalın bağırsağın ilk bölümüne yükselen kolon denir. Burası çekum denilen bir kese ile başlar ve ince bağırsaktan buraya sindirilmemiş yiyecekler gelir. Karnın (göbek) sağ tarafında yukarı doğru uzanır.
İkinci bölüme enine(transvers) kolon denir. Vücudun sağından soluna doğru ilerler.
Üçüncü bölüme inen kolon denir çünkü sol taraftan aşağıya iner.
Dördüncü bölüme "S" şekli nedeniyle sigmoid kolon denir. Sigmoid kolon, rektum ile birleşir.
Yükselen ve enine kolonlara birlikte proksimal kolon olarak adlandırılır. İnen ve sigmoid kolon ise birlikte distal kolon olarak adlandırılır.
Kolorektal kanser bu bölümlerden kolon ve rektumda gelişen kanser türüdür.
Kolon ve Rektumun Görevleri Nelerdir?
Kolon, besinler ince bağırsaktan geçtikten sonra kalan besin maddesinden suyu ve tuzu emer. Kolondan geçtikten sonra bırakılan atık madde, sindirim sisteminin son kısmı olan rektuma gider. Anüs boyunca vücudun dışına çıkana kadar orada saklanır. Anüs etrafındaki halka şeklindeki sfinkter kasları, dışkının bağırsak hareketi sırasında dışarı çıkmasını önler.Gevşediğinde dışkı dışarı atılır.
Kolon ve Rektumdaki Kanser Çeşitleri
Adenokarsinomlar kolorektal kanserlerin yaklaşık% 96'sını oluşturur. Bu kanserler, kolonun ve rektumun iç kısmını yağlamasını sağlayan mukus hücrelerinde başlar. Doktorlar kolorektal kanser hakkında bilgi verdiklerinde, neredeyse her zaman bu tip hakkında konuşurlar. Bazı alt tip adenokarsinomlar daha kötü prognoza sahip olabilir.
Diğer, çok daha az görülen tümör türleri de kolon ve rektumda başlayabilir:
Karsinoid Tümörler: Bunlar bağırsaktaki özel hormon yapım hücrelerinden başlar.
Gastrointestinal Stromal Tümörler (GIST'ler): Cajal'ın interstisyel hücreleri olarak adlandırılan kolonun duvarındaki özel hücrelerden başlar. Bazıları kanser değildir. (iyi huylu). Bu tümörler sindirim sisteminde herhangi bir yerinde bulunabilir, ancak kolonda yaygın değildir.
Lenfomalar: Bağışıklık sistemi hücrelerinin kanserleridir. Genellikle lenf düğümlerinde başlarlar, ancak kolon, rektum veya diğer organlarda da başlayabilirler. Non-hodking lenfomalar sindirim sistemine yayılma konusunda daha aktiftirler.
Sarkomlar: Kolon ve rektum duvarındaki kan damarları, kas tabakaları veya diğer bağ doku hücrelerinde başlayabilir. Kolon veya rektum sarkomları nadirdir.
Kolorektal Kanser Evrelemesi
Kolorektal kanser için en sık kullanılan evreleme sistemi, 3 önemli bilgi parçasına dayanan Amerikan Ortak Kanser Komitesi tarafından belirlenen ve tüm dünyada kullanılan TNM sistemidir:
Tümörün boyutu (T): Kanserin kolon veya rektum duvarına ilerleme miktarına göre sayılandırılır.
İçten dışa bu katmanlar şunlardır:
Neredeyse tüm kolorektal kanserlerin başladığı katman olan iç astar (mukoza). Bu ince bir kas tabakası (muskularis mukoza) içerir.
Bu kas tabakasının altındaki fibröz doku (submukoza)
Kalın bir kas tabakası (muskularis propria)
Kolonun çoğunu kaplayan ancak rektumu kaplamayan ince, en dıştaki bağ doku tabakaları (subserosa ve serosa)
Yakındaki lenf düğümlerine yayılım (N): Kanserin yakınlardaki lenf düğümlerine yayılma sayısına göre değerlendirilir.
Uzak bölgelere yayılma (metastaz) (M): Kanserin, uzak lenf düğümlerine veya karaciğer,akciğer gibi uzak organlara yayılmasına göre değerlendirilir.
TX: Kolon veya rektumdaki tümör hakkında herhangi bir araştırma yapılmamış.
T0: Kolon veya rektumdaki tümör hakkında araştırma yapılmış ama bir sonuç elde edilememiş.
NX: Bölgesel lenf nodları hakkında herhangi bir araştırma yapılmamış.
Yorumlar
Yorum Gönder