Sıkça Karşılaşılan Tiroid Problemleri:Hipertiroidi,Hipotiroidi,Nodüller

Tiroid Bezi Anatomik Görünüm

Tiroid bezi, tiroid hormonu üreterek kişinin metabolizmasını düzenleyen küçük bir bezdir. Tiroid hormonları aşırı veya yetersiz üretiliyorsa sorunlar ortaya çıkabilir. Bu sorunlar da guatr olarak adlandırılan tiroid büyümesi ile sonuçlanabilir.

Bu makalede, farklı tiroid hastalıkları türleri, bunların nedenleri, semptomlarının neler olduğu ve doktorların bunları nasıl teşhis edip tedavi ettiği incelenmektedir.

Hipotiroidi

Guatrlı Bir Birey

Hipotiroidizm, bir kişinin tiroidinin yeterince tiroid hormonu üretmemesidir. Hipertiroidizmden(aşırı üretim) daha yaygın bir tiroid sorunudur.

Yeterli tiroid hormonuna sahip olmama kişinin metabolizmasını yavaşlatabilir. Hipotiroidizm özellikle kadınlarda daha yaygındır.

Hipotiroidi Nedenleri

1-)Hashimoto tiroiditi

2-)Tiroid bezinin bir kısmının veya tümünün cerrahi olarak çıkarılması

3-)Hipertiroidizm için radyoaktif iyot tedavisi

4-)Baş ve boyun kanserleri için radyasyon tedavisi

5-)Bipolar bozukluk için lityum, diyabet için sülfonilüreler gibi bazı ilaçlar

6-)Genellikle doğumdan kaynaklanan hasarlı veya eksik tiroid bezi

7-)Diyette çok fazla veya çok az iyot alımı

8-)Turner sendromu (Kadınları etkileyen bir kromozomal bozukluk)

9-)Hipofiz bezi hasarı

Hipotiroidizmin en yaygın nedeni, otoimmün bir hastalık olan Hashimoto tiroiditidir. Bazen Hashimoto hastalığı olarak adlandırılır.

Hashimoto tiroidinin kesin nedeni belirsizdir ancak kalıtım rol oynayabilir ve bu durumdaki bir yakın aile üyesine sahip olmak bir kişinin hastalık riskini artırabilir.

Romatoid artrit, tip 1 diyabet veya lupus gibi başka bir otoimmün bozukluğa sahip olmak da Hashimoto tiroidinin riskini artırır.

Hastalığın gelişimi, aylar hatta yıllar boyunca meydana gelerek çok yavaş olabilir.

Hipotiroidi Belirtileri

Hipotiroid belirtiler değişebilir, ancak genellikle şunları içerir:

1-)Soğuk hissetmek,üşümek

2-)Daha kolay yorulma

3-)Kuru cilt

4-)Unutkanlık

5-)Depresyon

6-)Kabızlık

Kişi hipotiroidi durumunda bir guatr (tiroid bezi büyümesi) geliştirebilir. Bu durum, bezin tiroid hormonunun eksikliğini telafi etmeye çalışması nedeniyle aşırı çalışmasından dolayı olur.

Hipotiroidi Teşhisi

Bir kişinin semptomlarını ve aile öyküsünü tartıştıktan sonra, doktor hipotiroidizmi kontrol etmek için bir kan testi önerebilir.

Bu testte beklenen yüksek düzeyde tiroid uyarıcı hormon (TSH) bulunmasıdır. Vücut tiroid bezinin depoladığı tiroid hormonunu serbest bırakması için TSH üretir.

Vücut düşük seviyelerde tiroid hormonu algıladığında daha fazla TSH salgılar ve dolayısıyla yüksek düzeyde TSH tipik olarak hipotiroidizmi gösterir.

Alternatif olarak, doktor tiroksin(T4) olarak bilinen tiroid hormonunun düşük seviyesini test edebilir.

Hipotiroidzm Tedavisi

Sentetik Tiroksin

Tiroid hormonu seviyelerini yükseltmek için doktorlar genellikle T4 hormonu ile aynı olan sentetik tiroksin reçete ederler.

Doz, hastanın geçmişi, semptomları ve mevcut TSH seviyesi ile belirlenir. Doktorlar, sentetik T4 dozajının ayarlanması gerekip gerekmediğini belirlemek için hastanın kanını düzenli olarak izleyecektir.

Düzenli izleme gereklidir ancak kan testleri sıklığı zamanla azalacaktır.

İyot ve Beslenme

İyot, tiroid fonksiyonu için vazgeçilmez bir mineraldir. İyot eksikliği, guatr gelişiminin en sık nedenlerinden biridir.

Yeterli iyot alımını sürdürmek çoğu insan için önemlidir, ancak otoimmün tiroid hastalığı olan hastalar iyotun etkilerine özellikle duyarlı olabilirler.Bu da hipotiroidizmi tetikleyebileceği veya kötüleştirebileceği anlamına gelir.

İyotun etkilerine duyarlı olmaları halinde doktorlarını bilgilendirmelidirler.

Hipotiroidili kişiler, özellikle yüksek lifli bir diyete başlarken veya çok fazla soya veya turpgilli sebze yerken doktorları ile bu diyet değişikliğini tartışmalıdırlar.Çünkü diyet, vücudun tiroid ilacını emdiği yolu etkileyebilir.

Hamilelik sırasında iyot gereksinimleri artar. Diyette iyotlu tuz kullanılması ve doğum öncesi vitaminlerin alınması gereken iyot düzeylerini koruyabilir.

Hipotiroidizm normal olarak uzman bir sağlık uzmanının tavsiyesine uyarak uygun şekilde yönetilebilir. Uygun tedavi ile tiroid hormon seviyeleri normale dönecektir.

Çoğu durumda, hastanın yaşamının geri kalanında hipotiroidizm için ilaçlar alınmak zorundadır.

Hipertiroidzm

Hipertiroidizm, bir kişinin vücudunda metabolik süreçleri hızlandıran çok fazla tiroid hormonuna sahip oldunmasıdır.

Hipertiroidizmi olan bir kişi başlangıçta daha fazla enerjiye sahip olabilir ancak ilerleyen zamanlarda vücutları daha çabuk parçalanacak ve bu da çeşitli sorunlara, özellikle de yorgunluğa sebep olacaktır.

Hipertiroidzm Sebepleri

Hipertiroidizm sıklıkla Graves hastalığı olarak adlandırılan ve tiroid bezinin çok fazla tiroid hormonu yapmasına neden olan otoimmün bir sorundur.

Araştırmacılar genetiğin rol oynadığına inansa da, insanların neden Graves hastalığı geliştirdiği açık değildir.

Graves hastalığı otoimmün bir durumdur çünkü bir kişinin bağışıklık sistemi, tiroid bezinin büyümesini ve vücudun gereksiniminden önemli ölçüde daha fazla tiroid hormonu üretmesini sağlayan antikorlar oluşturduğunda ortaya çıkar.

Hipertiroidizmin bir başka nedeni de multinodüler guatr olarak adlandırılmaktadır. Bu durum tiroid bezinde aşırı tiroid hormonunu artıran ve salgılayan bir veya daha fazla hormon üreten nodülün sonucudur.

Aşırı aktif tiroid bezi olmaksızın yüksek tiroid hormon düzeyine neden olan iki problem:

Tiroidit, bir otoimmün duruma veya bir virüse bağlı tiroid bezinin geçici bir iltihabıdır. Aynı hastalık aynı zamanda hipotiroidizme de neden olabilir.

Hipotiroidzm için T4 replasmanı almak

Hipertiroidzm Belirtileri

1-)İlk zamanlarda enerjide artış

2-)Zamanla aşırı yorgunluk

3-)Hızlı nabız

4-)Elde titreme

5-)Kaygı

6-)Uyku sorunları

7-)İnce deri

8-)Sinirlilik

9-)İnce ve kırılgan saçlar

10-)Kas güçsüzlüğü

11-)Sık bağırsak hareketleri

12-)İstenmeyen kilo kaybı

Graves hastalığı olan bir kişide gözlerin iltihaplanmasıyla karşılaşılabilir. Bu durum gözleri ileriye doğru iter ve gözler dışarı fırlıyor gibi görünür.

Bununla birlikte, Graves hastalığı olan kişilerin sadece yüzde 5'i ciddi veya sürekli olarak etkilenmektedir.

Tiroid bezinin aşırı uyarılması çoğu zaman onu büyütür ve hipotiroidzm gibi bu durumda da guatr oluşabilir.

Hipertiroidzm Teşhisi

Hipertiroidizm tanısı konduğunda, doktor genişlemiş tiroid, hızlı nabız, parmaklarda titreme, nemli ve pürüzsüz bir cilt dahil olmak üzere önemli semptomları araştırır.

Hipotiroidizmde olduğu gibi, bir kişinin kanında tiroid hormonu ve TSH miktarını ölçen laboratuar testleri de kullanacaktır.

İnsanlarda hipertiroidizm olduğunda, vücut kandaki yüksek tiroit hormonu seviyesini algılar ve TSH salgılamaz. Sonuç olarak, testler düşük seviyede TSH gösterir. Daha sonra durumun nedenini belirlemek için başka testler yapılabilir.

Hipertiroidzm Tedavisi

Bir doktor hipertiroidizm için kısa süreli tedavi olarak beta blokerleri önerebilir. Beta-blokerler tiroid hormonunun bazı etkilerini durdurur ve hızlı nabız ve titreme gibi bazı semptomları hızlıca azaltır.

Doktor daha kalıcı bir tedavi önerebilir:

Antitiroid ilaçlar: Bunlar tiroid hormonunun çok fazla yapılmasını engellerler.

Radyoaktif iyot tabletleri: Tiroid hücreleri iyotu emer. Bu tedavi onları yok eder ve bezin hormon aşırı üretimi durur.

Ameliyat: Bu, tiroidin bir kısmını veya tamamını temizleyen bir cerrah tarafından yapılır. Bir kişi radyoaktif iyot aldığında veya ameliyat geçirirse, tiroidleri artık yeterli hormon üretemeyebilir ve hipotiroidizm geliştirebilirler. Daha sonra tiroid hormonu replasman tedavisine ihtiyaç duyulur.

Tiroid Nodülleri

Bir muayene sırasında, doktor tiroid nodüllerini hissedebilecektir.

Tiroid nodülleri, bir kişinin tiroidinde topaklar oluşturur. Tek başlarına veya gruplar halinde görünebilirler ve çok yaygındırlar.Bununla birlikte, tiroid nodüllerinin büyük çoğunluğu zararsızdır.

İnsanların tiroid nodüllerini neden geliştirdikleri açık değildir. Tiroid nodülleri tipik olarak semptomlara neden olmaz ancak hipertiroidizmin aşırı aktif hale gelmesine neden olma ihtimali vardır.

Bir doktor muayene sırasında tiroid nodüllerini kişinin boynunda hissedebilir. Nodülleri bulurlarsa, hipertiroidizm veya hipotiroidizm olup olmadığını kontrol edebilirler.

Tiroid nodüllerinin kanser için küçük bir riski vardır. Bunu kontrol etmek için doktor ultrason veya ince iğne biyopsisi yapabilir.

Gelecekte herhangi bir kanser belirtisi veya olası kanser riski varsa,doktor nodüllerin çıkarılmasını tavsiye edecektir. Bir biyopside bulunan hücre tipine ve nodülün kanser olma riskine bağlı olarak, bezin bir kısmı veya tamamı çıkarılabilir.