Uyku Fizyolojisi

Uyku Dönemlerine Göre EEG kayıtları

Uyku Nedir?

Uyku insan var olduğundan beri merak edilen bir konu olmuştur.Kimi bu durumu kanın beyin yerine vücut yüzeyine akması sonucu oluşan bilinçsizlik büyüsü olarak kimi bilincin ve kalbin tutuklanması olarak tanımlamıştır.Aslında hepsi bir şekilde doğru bir noktaya değinse de tam olarak açıklama yapamamışlardır.Günümüzde ise uyku tanımı kolayca geri dönülebilen,çevreye karşı azaltılmış etkileşim ile oluşan cevapsızlık hali olarak belirlenmiştir.EEG nin keşfiyle uyku hakkında bilinenler artmaya başlamıştır.

Uyku Fizyolojisi?

Uyku başlıca rem ve non-rem denen 2 temel evreden oluşur.Non-rem evresi yavaş dalga uyku evresi veya dinlenim evresi olarak da adlandırılır.Bu dönemde rüya oluşumu oldukça sınırlıdır.Kas tonusu düşer ama vücut haraket etme kapasitesine sahiptir.Sabah yatıp kendini başka yerde bulma olayı bu evrede gerçekleşir.Vücut sıcaklıgı ve enerji kullanımı da azalmıştır.Genel olarak vücut parasempatik sistemin baskısı altında oldugu ıcın bu dönemde kalp hızı,solunum hızı azalır.

Rem(rapid eye movement)evresinde ise EEG kaydı aktif durumunkine benzer.Solunum kasları hariç vücut haraketsizdir ve rüyaların çoğu bu evrede oluşur.Rem evresinde uyanan birey,rüyalarını hatırlama eğilimindedir.EEG kaydı,aktif döneminkine benzer.Bu benzerlikten dolayı Rem uykusu paradoksal uyku olarak da adlandırılır.Beyin normal olduğundan bile daha fazla çalışır ve oksijen tuketimi artar.Göz haraketleri bu dönemde artar bu yuzden rapıd eye movement(REM) adı verilmiştir.Fizyolojik kontrol sempatik sistem altındadır.Bu yüzden kalp hızı,solunum hızı artar ancak düzensizdir.Beyin dinlenme haricinde tüm işlevleri gerçekleştirir bu yüzden bu dönemde uzun kalan kişiler uykudan çok yorgun bir şekilde uyanırlar.

Uyku kendini tekrar eden periyotlar halinde devam eder.Her bir non-rem evresini rem evresi takip eder ve sonra tekrar non-rem evresine girilir.Ortalama olarak uykunun %75'i non-rem,%25'i rem evresinde geçer.Bir uyku döngüsü 90 dakikada tamamlanır ve başka bir dögü başlar.Non-rem evresi de non-rem 1,2,3,4 denen 4 evreden oluşur.Non-rem 1 evresi uykuya geçiş evresi olarak tanımlanır ve sadece uykunun başında görülür daha görülmez.Non-rem 2 evresi non-rem 1'e göre daha derindir ve EEG de "sleep spindle" ile karakterizedir.Non-rem 3 de EEG dalgaları delta ritimlerine kayar.Non-rem 4 evresi ise uykunun en derin evresidir.Yüksek amplitütlü EEG dalgaları görülür.Uykunun ilerki evrelerinde non-rem 3 ve non-rem 4 evreleri azalır ve yerini rem evresine bırakır.


Uyku yaşa bağlı olarak da farklılık gösterir.Yeni doğanda günlük 16-18 saatlik bir uyku görülür ve uykunun %50'den fazlası REM evresinde geçer.3-5 yas arasında 10-12 saat arasında değişir ve baskın olarak non-rem 3 ve 4 evrelerindedir.Uykuda bağırma,konuşma,yürüme non-rem evresinde görülür.Uykuda yürüme "somnambulizm"olarak adlandırılır ve özelikle non-rem 4 evresindedir.Kabus ise rem evresinde oluşur ve canlı olarak yaşanır.

İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, uykuya dalamama ya da gece
boyunca sürekli uyuyamama sorunlarını barındırır.

Narkolepsili bireyler gündüz aşırı uyku eğilimindedir, gece uykusu iyi
alınmış olsa bile narkoleptik bireylerde bu durum görülür.

Uyku apsesi ise uyku sırasındaki solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku
düzeninin bozulmasına sebep olan önemli bir hastalıktır.

Uyku Sorunları